Tubbemodel, oftewel doe maar gewoon in Zweden

Ja die Zweden. Weten toch altijd weer dingen te bedenken waarvan wij dan weer denken: “Hoe simpel kan het wezen!” Na Ikea, Volvo, H&M hebben ze nu het Tubbemodel bedacht. Een soort verzorgingshuis voor bejaarden, bestuurd door diezelfde bejaarden. Op het mooie eiland Tjörn staat het Tubberödhus, inderdaad een Zweeds rood huis. Hier wonen bejaarden (de gemiddelde leeftijd is boven de negentig) die merendeels zorg behoeven.

Het is echter niet zo dat deze bejaarden als een lamgeslagen kudde zich uitgeleverd hebben aan de zorg. Integendeel; zij bepalen wie er werken, wat er gedaan wordt, hoe het geld besteed wordt en natuurlijk ook wat er gegeten wordt. De medewerkers zijn in dienst van de bewoners, zoals Kasja Kristensson een van de medewerkers zegt: “het is niet ons huis, het is hun huis.”

En waarom vinden we dit zo bijzonder? Omdat mensen met negentig jaar levenservaring niet voor zichzelf kunnen bepalen wat goed is? Omdat negentigjarigen hun eigen leven niet meer kunnen leiden? Omdat mensen die zorg nodig hebben automatisch wilsonbekwaam zijn? Hou toch op zeg! Als ik negentig word wil ik niet afhankelijk zijn van de luimen en oprispingen van de regering, de zorgverzekeraar, de arts en de verzorgers. Nee! Dan wil ik bepalen wat er met mij in mijn leven gebeurt. Dan wil ik nog steeds – en als het nodig is met hulp – mijn eigen leven leiden.

Voor dit soort denken hoef je geen managementkreten als bottom-up model te hanteren. We weten inmiddels toch wel dat dit altijd beter werkt. Net zoals je gezond verstand gebruiken altijd beter werkt dan welke managementgoeroe volgen dan ook. Behalve misschien de gezondverstandsgoeroes. Maar die noemen we dan ook gewoon Zweden.